Mitri Al-Murr

Patriarchat antiocheński
XX wiek
7.11.1880 - 31.08.1969

Mitri (lub: Dimitri) ibn Khouri Ilias Al-Murr, urodził się 7 listopada 1880 roku w dzielnic Al-Mina w Trypolisie (Lebanon), której 90% mieszkańców stanowili prawosławni. Jego ojciec Eliasz (arab. Ilias) był prawosławny duchownym, stąd też czytania, pisania i śpiewu uczył się w cerkwi. Już w wieku ośmiu lat znał wszystkie osiem tonów bizantyjskich. Dostrzegając talent muzyczny syna, o. Eliasz wysłał go do szkoły Kiftiin, gdzie trzynastoletni Mitri uczył się muzyki cerkiewnej i tradycyjne arabskiej. Jego nauczyciel był znany kompozytor cerkiewnej muzyki arabskiej – Józef (arab. Jusuf) Ad-Doumani, brat patriarchy antiocheńskiego Melecjusza II. Jeszcze w trakcie nauki skomponował wielką doksologię („Chwała na wysokościach Bogu”) w arabskim systemie melodycznym (maqama) hijaz kar (pol. wym. „hidżaz kar”) – jest on podobny do bizantyjskich tonów trzeciego i szóstego. (nagrania tej doksologii https://www.youtube.com/watch?v=IaMVf25Sdx0 – chór, https://www.youtube.com/watch?v=AeAmJCTSvys - rozbudowane z instrumentami).

 

W 1903 roku został mianowany przez patriarchę Melecjusza nauczycielem muzyki w Instytucie Teologicznym Balamand (Liban). Wśród jego uczniów znalazło się wielu późniejszych syryjskich i libańskich hierarchów, którzy pełnili ważną rolę w rozwoju bizantyjskiej muzyki arabskiej w pierwszej połowie XX wieku.

 

W 1912 roku patriarcha Grzegorz IV (Haddad) mianował go naczelnym psalmistą Cerkwi antiocheńskiej. Dzięki temu zaczął podróżować naukowo po terytoriach kanonicznych Patriarchatu Antiocheńskiego, następnie do Rosji, aż wreszcie do Konstantynopola. Tam zaśpiewał m. in. polichronion (cs. mnogolestwie) dla ówczesnego patriarchy ekumenicznego, co musiało wywrzeć wrażenie, bowiem po tej wizycie w tamtejszym magazynie muzycznym opublikowano kilka kompozycji Libańczyka.

 

W 1916 roku udał się do Damaszku, gdzie pozostał do końca I wojny światowej, biorąc udział w ruchu patriotycznym na rzecz sprawy arabskiej przeciwko zachodnim kolonizatorom. Po wojnie wrócił do rodzimego miasta, gdzie pozostał do 1924 roku, śpiewając w swej macierzystej parafii. Następnie wraz z rodziną przeniósł się do Bejrutu, gdzie lokalny biskup mianował go protopsalmistą cerkwi św. Mikołaja, przy tym utrzymując się z prowadzenia kupieckich interesów.

 

W 1930 roku na zaproszenie coraz liczniejszej diaspory syryjsko-libańskiej pojechał do USA. Po roku wrócił do Bejrutu, gdzie mimo swych interesów, nieustannie komponował oraz wykładał muzykę.

Zmarł 31 sierpnia 1969 roku. W dowód uznania jego działalności otrzymał wiele odznaczeń: od rosyjskiego cara, Patriarchatu Antiocheńskiego, króla Grecji, libański medal zasługi oraz od Patriarchatu Aleksandrii. Wiele jego kompozycji jest podstawą dla muzyki stosowanej w antiocheńskich cerkwiach – zarówno na rodzimych, arabskich terytoriach, jak i w diasporze oraz  w misji po angielsku i hiszpańsku. Komponował także muzykę ludową.

 

Jak stwierdził Sa’id Aql – jeden z najważniejszych współczesnych poetów libańskich – melodie Mitriego Al-Murra przetrwają setki lat i nie zostaną zapomniane, i każdy Libańczyk nosi je w swej duszy.